Seçimlere bir ay kaldı. 14 Mayıs 2023 seçimlerine katılacak partiler, cumhurbaşkanı adayları, seçim ittifakları, ittifaka giren partilerin milletvekili seçimine ayrı ayrı mı katılacakları yoksa aynı listede mi yer alacakları belli oldu. Yüksek Seçim Kurulu milletvekili seçimine katılacak adayların geçici listesini de bugün ilan etti. Kesin liste 19 Nisanda açıklanacak.
Cumhurbaşkanı adayları
Seçime dört cumhurbaşkanı adayı katılıyor. AKP Genel Başkanı ve mevcut Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan kendi Meclis grubu ile Mecliste grubu bulunan MHP tarafından aday gösterildi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu kendi Meclis grubu ve Mecliste grubu bulunan İyi Parti tarafından aday gösterildi. Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce seçmenlerden yüz bin imza toplayarak aday oldu. Sinan Oğan da Zafer Partisi ile Adalet Partisi, Ülkem Partisi ve Türkiye İttifakı Partisinin oluşturduğu Ata İttifakının desteğiyle seçmenlerden yüz bin imza toplayarak aday oldu. Yüz bin seçmen imzası yoluyla aday olmak isteyen Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek ise 27 bin 61 oyda kaldığı için aday olamadı.
İttifaklar
İktidar partisi AKP ile MHP, Büyük Birlik Partisi, Yeniden Refah Partisi seçimlere Cumhur İttifakı olarak katılıyor. Cumhur İttifakının cumhurbaşkanı adayı Erdoğan. AKP, MHP, Büyük Birlik Partisi ve Yeniden Refah Partisi milletvekili seçimine ayrı listelerle giriyor. Cumhurbaşkanı seçiminde Erdoğan’ı destekleyen Hüda Par ve Demokratik Sol Parti ise milletvekili seçiminde AKP listesinde yer alıyor. Seçimden çekilen Büyük Türkiye Partisi cumhurbaşkanı seçiminde Erdoğan’ı, milletvekili seçiminde AKP’yi destekliyor. Seçimlere Cumhur İttifakında girmek için Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşen Vatan Partisinin isteği ise reddedildi.
Ana muhalefet partisi CHP ile İyi Parti, Saadet Partisi, Deva Partisi, Gelecek Partisi, Demokrat Parti seçimlere Millet İttifakı olarak katılıyor. Millet İttifakının cumhurbaşkanı adayı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu. CHP ve İyi Parti 87 seçim bölgesinin çoğunda milletvekili seçimine iki ayrı listeyle, 16 seçim bölgesinde ortak listeyle giriyor. Saadet Partisi, Deva Partisi, Gelecek Partisi, Demokrat Parti milletvekili seçimine CHP listesinden katılıyor. Cumhurbaşkanı seçiminde Kılıçdaroğlu’nu destekleyen Türkiye Değişim Partisinin Genel Başkanı Mustafa Sarıgül de milletvekili seçiminde CHP listesinde yer alıyor. Milletvekili seçimine kendi listesiyle katılan Halkın Kurtuluş Partisi cumhurbaşkanı seçiminde Kılıçdaroğlu’nu destekliyor. Seçimden çekilen Bağımsız Türkiye Partisi, cumhurbaşkanı seçiminde Kılıçdaroğlu’nu, milletvekili seçiminde Millet İttifakını destekliyor.
Halkların Demokratik Partisi HDP, Emek Partisi EMEP, Türkiye İşçi Partisi TİP, Emekçi Hareket Partisi EHP, Toplumsal Özgürlük Partisi TÖP ve Sosyalist Meclisler Federasyonu SMF, seçimlere Emek ve Özgürlük İttifakı adıyla katılıyor. Emek ve Özgürlük İttifakı Cumhurbaşkanı adayı çıkarmadı. EMEP ve TİP Cumhurbaşkanı seçiminde Kılıçdaroğlu’nu desteklediklerini açıkladılar. HDP resmen açıklamasa da cumhurbaşkanlığı için Kılıçdaroğlu’nu destekliyor. HDP ve TİP milletvekili seçimine iki ayrı listeyle katılıyor. Anayasa Mahkemesinde süren kapatma davası gerekçesiyle seçime Yeşil Sol Partiden girme kararı alan HDP bütün seçim bölgelerinde kendi listesini çıkarırken TİP 55 seçim bölgesinde kendi listesini çıkarıyor, kalan bölgelerde HDP’yi destekliyor. TİP dışında Emek ve Özgürlük İttifakında yer alan diğer partiler ile Kürt Özgürlük ve Demokrasi İttifakında yer alan parti ve örgütler (Demokratik Toplum Kongresi DTK, Demokratik Bölgeler Partisi DBP, Kürdistan Komünist Partisi KKP, İnsan ve Özgürlük Partisi PİA, Kürdistan Sosyalist Partisi PSK, Devrimci Demokrat Kürt Derneği DDKD ve Azadi Partisi) seçime Yeşil Sol Parti listesinden katılıyor.
Sol Parti, SİP-TKP, TKH, Devrim Hareketi ve TSİP seçime Sosyalist Güç Birliği adıyla katılıyor. Sosyalist Güç Birliği cumhurbaşkanı adayı çıkarmadı. Sol Parti ile SİP-TKP cumhurbaşkanlığı seçiminde Kılıçdaroğlu’na oy vereceklerini açıkladılar. Sol Parti, SİP-TKP ve TKH milletvekili seçimine üç ayrı listeyle katılıyor.
Zafer Partisi, Adalet Partisi, Ülkem Partisi ile Türkiye İttifakı Partisi seçime Ata İttifakı olarak katılıyor. Ata İttifakının cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan. Zafer Partisi ile Adalet Partisi milletvekili seçimine iki ayrı listeyle giriyor.
Seçim tutumumuz
Görüldüğü gibi, sosyalist, devrimci demokrat, reformcu demokrat, ilerici ve yurtsever güçler hem cumhurbaşkanı seçimine hem milletvekili seçimine dağınık ve bölük pörçük giriyor. İstibdat yönetimi altında işçi çiftçi düşmanlığı, gençlik çocuk ve kadın düşmanlığı ayyuka çıkmışken, cumhuriyet ve laiklik bu kadar çökertilmişken, vatanımız emperyalizmin kuşatması ve saldırısı altında böylesine kan kaybetmişken maalesef bütün ulusal demokratik güçlerin birliği sağlanamadı. Kronik afete dönüşen işsizlik ve pahalılık artık sınır tanımazken, iktidarın ağır ihmali ve beceriksizliğiyle deprem elli bini aşkın insanımızın canını almışken, şehirlerimiz kasabalarımız köylerimiz savaştan daha ağır yıkımla yok olmuşken bile emperyalizme, Ortaçağ kalıntılarına ve işbirlikçi kapitalizme karşı birleşik halk cephesi kurulamadı.
Sosyalist partiler bir araya gelemedi. Bir bölümü işçi ve emekçilerin, halkın temel menfaatlerini hiçe sayarak birkaç milletvekilliği için dar parti çıkarlarını esas aldı, emperyalizmle ve gericilikle işbirliği yapmakta hiçbir sakınca görmeyen HDP’yle ittifak kurdu. Bir bölümü bırakın bütün ulusal demokratik güçleri, sosyalist güçleri bile bir araya getirmekten uzak bir oldubittiyle derme çatma bir güç birliği oluşturdu. Bu güç birliği içinde bile her biri ayrı baş çekti, halkımıza birlik seçeneğini sunamadı.
Ulusal kurtuluş savaşının ve Cumhuriyet devriminin yönetici partisi CHP sola değil sağa açılma politikası izledi, kendini emekçi halka değil, emperyalizme ve işbirlikçi oligarşiye beğendirme sevdasına tutuldu. Emperyalizmin ve işbirlikçi kapitalist oligarşinin Kılıçdaroğlu’nu cumhurbaşkanı adayı yaptırmama ve CHP’yi “AKP’siz AKP” politikasının uysal hamalı olarak kullanma politikasını ilerici yurtsever güçlerin ortak tepkisiyle savuşturmayı başaran CHP, bir yandan halk yararına vaatler verirken bir yandan da zamanında Erdoğan-AKP iktidarının icraatlarında anahtar rol üstlenen sağcı partilerin yöneticilerine cumhurbaşkanı yardımcılıkları ve bakanlıklar verme taahhüdünde bulunuyor. Memleket Partisinin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, bir önceki cumhurbaşkanı seçiminde adayı olduğu CHP’yi yıpratma politikası güdüyor. DSP, kendini AKP’nin listesine atarken halkın istibdada karşı mücadelesini Ortaçağ gericiliğinin kavram dağarcığından alınma “küffarlık” kavramıyla karalıyor.
Ulusal demokratik birliğin kurulamayışında kuşkusuz emperyalizmin ve işbirlikçi kapitalist oligarşinin siyasete ve seçimlere sistemli müdahalesinin belirleyici payı var. Emperyalist savaş blokunun dayattığı NATO’yu genişletme ve Finlandiya’yı NATO’ya alma oylamasının da gösterdiği gibi, Türkiye’de egemen siyaset emperyalizmin çerçevesinden çıkmayı başaramıyor. Finlandiya oylamasında AKP’nin başını çektiği Cumhur İttifakı da CHP’nin başını çektiği Millet İttifakı da NATO’ya olumlu yaklaştı. HDP de HDP’nin başını çektiği Emek ve Özgürlük İttifakında yer alan sosyalist partiler de hayır demekten kaçınarak oylamaya katılmadı. Sonuçta Finlandiya’nın NATO üyeliği Millet Meclisinde tek bir muhalif oy bile kullanılmadan kabul edildi.
Aynı şekilde, emperyalizmin, işbirlikçi vurgunculuğun ve gericiliğin iflah olmaz temsilcileri sadece istibdat blokunda değil, CHP ve HDP bloklarında da ilkesiz biçimde boy gösteriyor.
İşte sosyalist, devrimci demokratik, reformcu demokratik, ilerici yurtsever güçlerin birleşik bir cephe oluşturamadığı ve seçime dağınık girdiği bu karmaşık ortamda, yine bütün ulusal demokratik güçlerin birliğini savunuyoruz. Ulusal demokratik devrimi zafere ulaştırmayı ve sosyalizme geçmeyi öngören genel hedefimize bağlı bir seçim stratejisi benimsiyoruz. İstibdada son vermek, emperyalizmin saldırısını durdurmak, işbirlikçi kapitalist oligarşinin vurgunculuğunu kırıp işsizliğe ve pahalılığa son vermek için ulusal demokratik iktidara, birleşik halk hükûmetine, ulusal birlik hükûmetine ihtiyacımız var. Sosyalist, devrimci demokrat, reformcu demokrat, ilerici yurtsever bütün güçleri destekliyoruz. İlerici yurtsever halk muhalefetinin ana öbeğini temsil eden Kılıçdaroğlu ve CHP’nin ilerici halkçı vaatlerinin takipçisi olacağız. Cumhurbaşkanı seçiminde Kılıçdaroğlu’na, milletvekili seçiminde CHP’ye oy vereceğiz. Kılıçdaroğlu ile CHP yönetiminin emperyalizm, NATO, İMF, TÜSİAD, tarikatlar ve bölücü hareket konusundaki temelsiz hayallerini işçi sınıfının, şehir ve köy emekçilerinin mücadelesini geliştirerek, bizzat CHP’ye umut bağlayan ilerici yurtsever halkla birlikte aşacağız. İstibdada son vereceğiz. Tek kişi istibdadının temelini oluşturan emperyalist ve kapitalist istibdada son verene kadar vatan cumhuriyet emek mücadelesini sürdüreceğiz.