Fransa’nın eski sömürgesi olan, siyasal bağımsızlığa kavuştuktan sonra da işbirlikçilerin yönetiminde Fransa’nın yeni sömürgesi olmayı sürdüren Nijer’de ordu 26 Temmuz 2023’te halkın saflarına geçti ve işbirlikçi yönetimi devirdi.
Fransa’nın boşa çıkan üç hamlesi
Fransa, ülkenin bağımsızlığını ve egemenliğini korumak, yağmalanan doğal kaynaklarını kalkınma için ve halkın yararını gözeterek kullanmak isteyen Nijer Cumhuriyeti ilerici yönetimini, sömürgeci küstahlıkla tanımadı. Nijer’e doğrudan askerî bir sefer düzenleyerek ilerici yönetimi devirmek ve işbirlikçilerini tekrar başa getirmek istedi.
Nijer yönetiminin halkını Fransız saldırı tehdidine karşı seferberlik durumuna getirmesi, her koşulda silahla direneceğini açıklaması ve komşu Cezayir, Mali ve Burkina Faso’nun sömürgeci müdahaleye kararlı itirazıyla bu amacını gerçekleştiremedi.
Fransa, bu kez Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) içerisindeki işbirlikçilerini kullanarak Afrikalıları Afrikalılara kırdırmaya çalıştı. ECOWAS halklarının muhalefeti, Nijer’in ve ilerici komşularının direnişi, Rusya ve Çin’in uyarıları sonucunda ECOWAS Nijer’e müdahaleye cesaret edemedi.
Amerikan emperyalizminin askerî desteğini elde etmeye çalışan Fransa Cumhurbaşkanı Macron, ABD’nin bölgede kendi varlığını tehlikeye düşürmeme ve Fransa’yı bölge dışına itmeyi kendi açısından yararlı görme şeklindeki kendine özel hesapları nedeniyle olumlu karşılık bulamadı.
Nijer’in hamleleri
Nijer, 25 Ağustosta Fransa’nın Nijer’in başkenti Niamey’deki büyükelçisinin Fransa ve işbirlikçilerinin askerî müdahalesi doğrultusunda yürüttüğü bozguncu faaliyetleri nedeniyle ülkeyi terk etmesini istedi.
Macron, “askerî cunta Fransız büyükelçisinin Nijer’i terk etmesini talep edebilecek bir otorite değildir” diye üst perdeden yanıt verdi.
Nijer, 31 Ağustosta Fransa’ya nota vererek büyükelçinin dokunulmazlığının kaldırıldığını ve sınır dışı edileceğini bildirdi. Büyükelçi 1500 Fransız askerinin konuşlu bulunduğu “Niamey 101” üssüne sığındı.
Nijer yönetimi, bunun üzerine, Fransa’yla Nijer Cumhuriyeti arasındaki askerî işbirliği anlaşmasını feshettiğini açıkladı ve Fransız askerlerinin 2023 sonuna kadar ülkeyi terk etmesini istedi.
Mali, Burkina Faso ve Nijer, 17 Eylülde Sahel Devletleri İttifakını kurdu. İmzalanan kuruluş sözleşmesine göre, İttifak, üyelerden birine yönelik saldırıya karşı birlikte savaşacak.
Nijer, 24 Eylülde hava sahasını Fransız Havayollarının ticari uçuşlarını da kapsayacak şekilde Fransa’ya kapattı.
Aynı akşam, Macron Fransız büyükelçinin ve büyükelçilik personelinin tümünün Fransa’ya döneceğini açıkladı. Ayrıca, Nijer’deki Fransız askerlerinin yıl sonuna kadar ülkeden bütünüyle ayrılmış olacağını duyurdu.
Nijer böylece Fransız yeni sömürgeciliğine karşı zafer kazandı.
Nijer Cumhuriyeti yönetimini, ordusunu ve halkını kutluyoruz.
Yeni dönem
Kuşkusuz Fransa, hâkimiyetini kaybetmemek için son ana kadar elinden gelen her şeyi yapacaktır. Fakat elinden gelenin işe yarayacağı çok şüphelidir. Meydan eskisi gibi boş değil. Yeni devrimler dönemindeyiz. Bütün dünyada sömürgeciliğe, emperyalizme ve kapitalizme karşı yeni bir bilinçlenme, örgütlenme ve mücadele destanı başlıyor. Afrika bu mücadelenin en önemli alanlarından birini oluşturuyor. Türkiye halkının emperyalizme karşı bağımsız vatan, Orta Çağ kalıntılarının saldırısına karşı laik cumhuriyet, kapitalist vurgunculuğa karşı sömürüsüz emek mücadelesi de aynı destanın önemli bir bileşenidir.
Türkiye halkı Nijer Cumhuriyetinin, Mali’nin, Burkina Faso’nun, bütün Afrika’nın ve dünya halklarının tümünün kurtuluş mücadelesini destekliyor. Onların zaferi bizim de zaferimizdir.