SCP ve TKP 1920’nin Ortak Basın Açıklaması: Emekliye “Kök Maaş”, Memura “Seyyanen Zam” Zulmü!
AKP iktidarının 2023 yılı temmuz ayında emekli ve memur maaşlarına “zam” uygulaması, gerçekte tarihi önemde hak kayıplarıdır. Şöyle ki;
Emeklilerin yüzde 70 olan aylık bağlama oranları 1999 ve 2008 yıllarında tırpanlanarak yüzde 30’lara düşürülmüş,
Aynı miktar ve sürede prim ödeyen emeklilerin aylıkları arasında uçurumlar yaratılmış,
Emekli, ucuz ekmek kuyruklarında ömür tüketir, misafir gelmesin diye dua eder duruma düşürülmüştü.
Bunlarla yetinmeyen AKP iktidarı, emekliye yeni bir darbe vurdu. “Kök aylık” diye bir uygulama başlattı ki, bu melanet emeklinin temel dertlerinden biri oluverdi.
Bilindiği gibi “emekli aylığı”, SGK tarafından ödenir. Sigortalının primleri, emeklilik süresini hak edinceye kadar SGK’ya yatırılır. SGK da emeklilik koşullarını tamamlayan sigortalıya, ödenen primlerinin karşılığı olarak “aylık” öder. Mevzuat böyledir, böyle de uygulanmıştır.
Oysa 1999’da artırılan emeklilik süresini 2008’de yeniden artıran, 1999’da düşürülen emeklinin aylık bağlama oranını 2008’de bir kez daha tırpanlayan AKP, 2019 yılında emeklileri bürokratik oyunlarla dolandırmadan yoluna girdi. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklediği “Ek 19 Maddesi” ile “kök aylık” diye ucube icat etti. Emeklinin maaşına yapılacak artışı, SGK’dan aldığı aylığa eklemek yerine, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden vermeye, aylık artışını üç kuruşa düşen gerçek aylığa yansıtmamaya başladı. İlk zamanlarda fark edilmeyen bu oyun, 2023 Temmuz zammı ile görüldü ki gerçekte büyük bir tuzaktır.
“Kök aylık” saldırısı
1- Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından kök aylık üzerine eklenen miktar, zam hesabında dikkate alınmıyor. Böylece yapılan zamlar, toplamda gülünç ve acınası miktarda olmaktadır.
2- Oysa gerçek emekli aylığı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenen miktardır. İktidarın zamları SGK’ya yansıtmamış olması, sadece emekliye yapılan büyük bir hokkabazlık değil, aynı zamanda garantisi olmayan bir sadaka mantığıyla yapılan bir uygulamadır. Hazine ve Maliye Bakanlığınca ödenen miktar kalıcı değildir, garantisi yoktur. İktidarların keyfine bağlıdır.
3- AKP iktidarı böylece, 12 Eylül Amerikan darbesinden sonra iktidara gelenlerin emekliye yaşattıkları cehennem hayatına, yeni odunlar attı. Bir büyük ve temel sorun daha ekledi emeklinin dertlerine.
Memura "seyyanen" aldatmacası
Seçim propagandası sırasında AKP iktidarının “en düşük memur maaşını 22 bin TL’ye çıkaracakları” sözü de gerçekte koca bir aldatmaca imiş.
Emekliye oynanan “kök aylık” oyunu, memura da oynanmaktadır.
8 bin 076 TL tutarında zam veriliyor ama bu, gerçek maaşa eklenmeyen “seyyanen” zamdır(!)
Bunun anlamı ise ürkütücüdür.
1- Eylül 2023 tarihinden itibaren memurun maaşının %40’ı, emekli ikramiyesinde dikkate alınmayacaktır. Maaşına göre alması gereken emekli ikramiyesinden yüzde 40 oranında da daha aşağıda emekli ikramiyesi alacaktır.
2- “Seyyanen ödeme”, sadece memurun emekli ikramiyesini değil, bütün işçilerin, bütün sigortalıların kıdem tazminatı tavanını da etkileyecektir. Seyyanen zam tutarı memurun gerçek maaşına eklenmiş olsaydı, emekli ikramiyesinde dikkate alınacak olan memur maaşı miktarı ona göre artmış, en yüksek dereceli memurun emekli ikramiyesi ona göre değişmiş, dolayısıyla işçinin kıdem tazminatı tavanı da bu seviyeye uyarlanarak artmış olacaktı.
3- Memur maaşlarına yapılan zam oranı doğrudan memur emeklilerine de yansıtılmaktadır. Ama AKP bu sözüm ona seyyanen zam ile memur emeklilerine yansıtılması gereken zammı da iç etmekte, adeta emeklileri bir kere daha dolandırmaktadır.
İktidar “seyyanen ödeme” ile sadece memurlara değil, bütün çalışanlara ciddi bir kazık atmaktadır.
Emeklinin ve memurun ihtiyacı
1- “Kök aylık” uygulamasına son verilmeli, emekli aylıklarında artış, SGK’nın ödediği gerçek aylıklara yapılmalıdır.
2- “En düşük emekli aylığının asgari ücretten aşağıda olamayacağı” kurala bağlanmalıdır.
3- “Seyyanen ödeme” uygulamasına son verilmeli, memur maaşlarındaki artış, gerçek aylıklara yapılmalıdır.
4- Emekli aylık bağlama oranları yeniden 507 Sayılı yasadaki gibi yüzde 70 oranında olmalıdır.
5- Aynı sürede ve aynı miktarda prim ödeyen emekli aylıkları arasındaki farklılık düzeltilmeli, SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı emekli aylıklarındaki uyumsuzluk giderilmelidir.
6- Emeklilerin kuracakları örgütleri ile aylıkları ve diğer hakları için taraf olabilmesi sağlanmalıdır.
Biz Sosyalist Cumhuriyet Partisi ve Toplumcu Kurtuluş Partisi 1920 olarak emekçilerimizin bu taleplerinin savunucusu ve takipçisiyiz.