1920 yılında kurulan ülkenin en eski partisi Türkiye Komünist Partisi (TKP) delegeleri, 28-29 Ocak 2012 tarihlerinde yaptıkları “TKP Yasal Kuruluş Genel Hazırlık Konferansı”yla yasal partinin son
hazırlıklarını tamamladılar.
Yapıldığı yerden dolayı “Cezayir Konferansı” olarak adlandırılan toplantıda, TKP Yasal Kuruluş Girişimcileri, Parti'nin kuruluşunun Şubat ayı başına yetiştirilmesini kararlaştırdılar.
TKP'li delegelerin katıldığı Cezayir Konferansı 28-29 Ocak 2012 tarihlerinde İstanbul Beyoğlu'nda bulunan Cezayir Toplantı Salonu'nda gerçekleşti. Cezayir Konferansına, Türkiye’nin 11 ilinden ve
Kıbrıs’tan olmak üzere toplam 140 delege katıldı. Katılımcıların 45’i kadınlardan oluştu.
Bu sene 92’inci yaşına giren TKP’nin düzenlediği konferansın açılış konuşmasını partiyle yaşıt 92 yaşındaki ve 1940'lı yıllardan beri TKP üyesi olan Bekir Karayel yaptı. Karayel'in “TKP’nin asla yok edilemeyeceğini belirten ve TKP isminin bu isme layık olmayanlara bırakılmamasını isteyen” kısa konuşmasının ardından divan kurulu seçildi. TKP Cezayir Konferansı, Enternasyonal Marşı’nın okunmasıyla resmen başlamış oldu.
Konferansta, öncelikle 1920’den günümüze TKP’nin tarihsel süreci anlatıldı. TKP'nin 1990’lı yıllarda yaşadığı tasfiye girişiminin ardından TKP'li kadroların dergi, dernek ve kültür merkezi gibi çeşitli öbekler etrafında örgütlendiği aktarıldı. TKP’lilerin sosyalizmin yıkılmasının dünya çapında yarattığı olumsuz koşullara karşı bu şekilde mücadele ettikleri belirtildi. Dağınık halde bulunan bütün grupların bir araya gelerek partiyi yasal olarak da kurmaya çalıştıkları ifade edildi. Değişik zamanlardaki birlik hamlelerinin ardından, geçen yıl Suphi'den Bilen'e Gelenek Yaşıyor Girişimi’nin (SBGYG) oluşturulduğu anlatıldı. Zaten uzun yıllardır alanlarda TKP’li olarak faaliyet yürüten partililerin, SBGYG'nin kurulmasından sonra, TKP’yi yasal olarak kurma çabalarının büyük bir hız kazandığı aktarıldı. Yasal parti için de, öncelikle TKP Program ve Tüzük Taslağı hazırlanıp tartışmaya açıldığı belirtildi.
İkinci oturumda, farklı kentlerde aylardır yapılan toplantılarda ele alınan program ve tüzük taslağının nihai halini alması için genel tartışmaya geçildi. Ele alınan programın, yaklaşık yirmi yıl önce sosyalistler arasında yapılan Kuruçeşme Toplantılarından sonra, bu denli geniş kitlelerce tartışılarak oluşturulan ilk program olduğu açıklandı.
Programın, “bir yandan 1920’lerin enternasyonalist yurtseverlerinin büyük devrimci dinamizmini yansıtırken, diğer yandan 21. yüzyılın muazzam sorunlarına karşı üstün bir kılavuz olma özellikleri taşıdığı” katılımcılarca belirtildi. “Marksizm-Leninizmi bayrak edinen, emperyalizme karşı bağımsızlık, kapitalizme karşı sosyalizm, faşizme, siyonizme ve şovenizme karşı demokrasi mücadelesi için köşe taşları döşeyen” Program, ikinci gün öğlene dek süren çok yoğun tartışmaların ardından taslak olmaktan çıkartıldı ve kabul edildi.
Partinin adının Türkiye Komünist Partisi olduğunu belirten birinci maddesiyle birlikte Tüzük de oybirliği ile kabul edildi.
TKP adının hukuki durumu
Daha sonra, TKP adının yasal olarak alınmasına dair hukuki engeller konuşuldu. “Sosyalist İktidar Partisi adlı partinin bir kongrede oldu bitti ile isim değiştirerek TKP adını almasının” hukuken engel oluşturup oluşturmayacağı, hukukçular tarafından katılımcılara açıklandı. Hukukçuların görüşleri arasında nüanslar olsa da, mevcut siyasi partiler yasasına göre bir sorun olmayacağı görüşü daha ağırlıklı olarak dile getirildi. İki partinin aynı isme sahip olsa bile geleneğiyle,
tarihiyle, programıyla, amblem, logo ve marşıyla ayrı bir parti olduğunun kolayca anlaşılabileceği belirtildi.
Ayrıca, hukuken geçici bir sorun olsa bile, TKP adı resmen alınıncaya kadar siyasi bütün koşulların zorlanması kararı da oybirliğiyle alındı.
2012 Türkiyesinde TKP’ye “büyük ihtiyaç duyulduğu” da katılımcı delegeler tarafından dile getirildi. “Geniş işçi ve emekçi kesimlerine ulaşmış kitlesel bir TKP'nin emperyalistlere, kapitalistlere ve Ortadoğu’yu istila etmeye kalkışanlara karşı en güzel cevap olacağı” dile getirildi.
29 Ocak’taki oturumun öğleden sonrasında ise, öncelikle kurucu üyeler belirlendi. Bekir Karayel ve Meryem Karayel, Türkiye’nin en yaşlı TKP’lilerinden olarak isimleri listeye ilk yazılan iki partili oldular. Kurucular arasında son 50 yıldan bugüne sosyalist öğretiyle tanışan eski, yeni kuşak işçiler, kadınlar, aydınlar, sendikacılar, öğrenciler yer aldı. Belli bir yaş üzerindeki delegelerin ezici bir çoğunluğunun TKP, Birlik Dayanışma, Barış Derneği ve DİSK davasından yargılananlardan, hüküm giyenlerden, hapis ve sürgün cezası alanlardan oluştuğu özgeçmişlerden anlaşıldı. Hüküm giymeyenlerden bir kısmının ise, “kaçak yaşayan”, “partinin gizli matbaa işlerini yapan” eski tüfekler olduğu da yine aktarılan özgeçmişlerden açığa çıktı.
Başvuru zamanı
Cezayir Konferansına katılan delegeler, TKP’nin yasal olarak kurulması için gerekli başvurunun önümüzdeki birkaç gün içinde İçişleri Bakanlığı’na yapılmasını kararlaştırdılar. İçişleri Bakanlığı'nca verilecek “Alındı Belgesi”nin tesliminin hemen ardından da kongreye gidilmesi de ilke olarak benimsendi.
Partinin genel merkez binasının Ankara Çankaya’da Ziya Gökalp Caddesinde tutulduğu açıklandı. TKP resmi web sitesi olarak www.tkp.org adresini kullanacağını, resmi parti açıklamalarının bundan sonra bu adres üzerinden alınması gerektiği de bütün ilgililere duyuruldu.
TKP Yasal Kuruluş Girişimcileri